Prozdrowotne właściwości kwiatów jadalnych
Wszechnica Żywieniowa SGGW zaprasza na wykład pt. Prozdrowotne właściwości kwiatów jadalnych.
Wykład wygłosi prof. dr hab. Ewelina Hallmann, Katedra Żywności Funkcjonalnej i Ekologicznej, Instytut Nauk o Żywieniu Człowieka, SGGW w Warszawie.
Wykład odbędzie się w środę 15.05.2024 r. o godz. 17.15
SGGW, Wydział Żywienia Człowieka ul. Nowoursynowska 159c, 02-776 Warszawa budynek nr 32 (zielony), aula II
WSTĘP WOLNY
Kwiaty stanowią podstawę rozmnażania się roślin. W ciągu całego toku ewolucyjnego rośliny wytworzyły wiele różnych kwiatów z przeróżnymi metodami ich zapylania. Przez człowieka kwiaty są wykorzystywane przede wszystkim w celach ozdobnych. Stanowią źródło wrażeń estetycznych (cenne gatunki o kwiatach dekoracyjnych, okazałych pod względem wielkości, kształtu czy barwy). Czasem o walorach estetycznych stanowi nie tyle sam kwiat, co jego zapach lub forma (okwiatki lub przylistki). Z taką sytuacją mamy do czynienia u dereni i hortensji ozdobnych.
Od wieków kwiaty stanowią natchnienie dla twórców sztuki i od wielu tysięcy lat pojawiają się w otoczeniu człowieka jako element dekoracyjny. Podążając w głąb historii, ślady użytkowania kwiatów odnajdziemy już w starożytnym Egipcie. W czasach starożytnych kwitnące rośliny służyły mieszkańcom Egiptu przede wszystkim do oddawania czci bóstwom. Około 1500 r. p.n.e., kwiatom zaczęto przypisywać rolę magicznych talizmanów, przy tym stały się nie tylko symbolem czystości i potęgi natury, ale przede wszystkim władzy. Nawet władcy Egiptu ozdabiali nimi swoje szaty. Lilia wodna i lotos to dwa kwiaty symbole Egiptu. W świetności państwa greckiego, rozkwitu filozofii i sztuki, kwiaty w Grecji miały charakter mityczny i były ściśle związane ze sfera sacrum. Wiele nieszczęśliwych historii mitologicznych miłosnych ukazuje nam piękno powstania niektórych gatunków kwiatów. Rzymianie uwielbiali ogrody. Otaczały one świątynie i publiczne place, często zakładano je także wewnątrz domów.
Starożytni Rzymianie znali takie kwiaty jak: maki, krokusy, werbenę, irysy, hiacynty, fiołki, narcyzy, zawilce, anemony, lewkonie, goździki. W połączeniu z liśćmi mirtu, bukszpanu, lauru, bluszczu i barwinka dawało to piękny efekt dekoracyjnych girland i wieńców, którymi ozdabiano sale, korytarze pałaców. W czasach średniowiecza, ogrody kwiatowe były komponowane na wzór kwiatów symboli świętych kościoła chrześcijańskiego. Rośliny w ogrodach, oprócz swoich walorów estetycznych, reprezentowały również wartości symboliczne: fiołki były symbolem pokory, róże symbolem krwi męczeńskiej, białe lilie czystości wiary, bukszpan nieśmiertelności. Inne rośliny, jak zioła i przyprawy pojawiały się tylko w ogrodach przyklasztornych i herbariach dworskich. Kwiaty w symbolice Chin to powracający temat sztuki i poezji, ale i niebezpiecznych obsesji. Najczęściej pojawiajcie się w symbolice kwiaty to peonie, chryzantemy, irysy, lotosy, orchidee oraz magnolie. Nawet wiele chińskich imion nadawane jest dla uczczenia nazw kwiatów. Japończycy jeszcze bardziej dogłębnie przedstawiali symbolikę kwiatów w życiu codziennym. To właśnie w tym kraju rozwinęła się sztuka florystyki zwana Ikebaną. Kwiaty znane i doceniane w Japonii oprócz już wymienionych już chryzantem i peonii to wiśnie, irysy, magnolie, wistaria.
Wracając do czasów współczesnych należy podkreślić, że kwiaty były uważane za obiekt dekoracyjny, ale niekoniecznie konsumpcyjny. Dwa znane kwiaty, które uprawia się w celach kulinarnych to brokuły i karczochy. Okazuje się, że pozostałe kwiaty również mogą nabyć status rośliny użytkowej, jadalnej. Istnieje bowiem ponad 80 gatunków kwiatów, które nadają się do spożycia, a między nimi: nagietek lekarski, mniszek, stokrotki, lawenda, aksamitki, begonie, dynia, nasturcje, goździki, ogórecznik, fiołek, mak polny, chaber polny, rumianek czy koniczyna. Kwiaty swoje barwy zawdzięczają związkom biologicznie czynnym z grupy polifenoli i karotenoidów. Dla człowieka te związki są niezbędne dla utrzymania prawidłowego zdrowia i funkcjonowania organizmu. Stężenie związków bioaktywnych w płatkach kwiatów jadalnych znacząco przewyższa ich zawartość w znanych owocach czy warzywach. Dodatkowo efekt dekoracyjności i oryginalności ich podawania, sprawia, że kwiaty mogą stanowić bardzo ciekawy dodatek kulinarny i pro-zdrowotny w naszej diecie. Wybierając kwiaty jadalne i wprowadzając je do naszej kuchni możemy znacząco wzbogacić naszą dietę przez pod względem żywieniowym i estetycznym. I tego właśnie dowiedzą się Państwo podczas najbliższego wykładu, na który serdecznie zapraszamy.