Partnerstwo instytucjonalne w kształtowaniu zachowań żywieniowych w trosce o zdrowie publiczne

Profesor dr hab. Stanisław Berger, absolwent UMCS w Lublinie, karierę naukową rozpoczął w tejże uczelni będąc studentem zatrudnionym na etacie młodszego asystenta, a po ukończeniu studiów – asystenta. W 1950 roku prze- niósł się do PZH w Warszawie na stano- wisko asystenta i jednocześnie starszego asystenta Politechniki Warszawskiej na Wydziale Chemii. Stopień doktora nauk rolniczych uzyskał dwa lata po studiach i w 1953 roku otrzymał stanowisko zastępcy profesora w Katedrze Żywie- nia Zwierząt Wydziału Zootechnicznego SGGW. Od tego czasu Jego kariera zawodowa jest nieprzerwanie związana z tą uczelnią. Tutaj się habilitował w 1961 roku, otrzymując stanowisko docenta. W międzyczasie (w 1957 roku) uzyskał roczne stypendium Fundacji Rockefellera w Cornell University w Stanach Zjednoczonych.
Mając 43 lata został profesorem nadzwyczajnym, a dziesięć lat później – zwyczajnym. Zdobyta przez Niego wiedza i doświadcze- nie skutkowały utworzeniem w 1958 roku z Jego inicjatywy Katedry Technologii i Higieny Żywienia Człowieka w SGGW, której został kie- rownikiem. W latach 1967–1971 podjął pracę w FAO w Rzymie jako ekspert ds. żywienia i kształcenia żywieniowców. Po powrocie i prze- kształceniu w 1974 roku Katedry w Instytut Żywienia Człowieka został jego dyrektorem, tworząc w 1977 roku na bazie tej placówki jedyny, unikalny w skali krajowej i europejskiej Wydział Żywienia Człowieka i Wiejskiego Gospodarstwa Domowego, będąc jego pierwszym dzieka- nem przez 7 lat. Krótko po tym utworzył od podstaw Zakład Organiza- cji i Polityki Wyżywienia Ludności, pełniąc funkcję jego kierownika, aż do czasu przejścia na emeryturę w 1993 roku.
Od początku działalności zawodowej zainteresowania naukowe Profesora Stanisława Bergera koncentrowały się wokół zagadnień fizjologii i biochemii żywienia, zwłaszcza w zakresie witaminy A i białka, a także szeroko rozumianej nauki o żywieniu człowieka, w tym polityki wyżywienia. Dzięki Jego bezpośrednim kontaktom z wiodącymi placówkami zagranicznymi wielu młodych pracowników korzystało ze staży i stypendiów naukowych, co znacząco wpłynęło na poziom nauczania na Wydziale. Działalność naukową Profesora wieńczy imponujący dorobek, obejmujący ponad 400 prac naukowych i artykułów opublikowanych zarówno w kraju, jak i za granicą. Jest też współautorem kilku podręczników oraz autorem oryginalnych opraco- wań dla różnych organizacji i instytucji nie tylko krajowych, ale też międzynarodowych (WHO, UNICEF, rząd Indii). Tym samym wkład Profesora w rozwój nauki o żywności i żywieniu człowieka zapewnił Mu czołową i niepodważalną pozycję w skali światowej, przyczyniając się do rozsławienia imienia naszego Wydziału.

Efektem  przebogatej  działalności  Profesora  jest  wypromowanie ponad 270 magistrów i inżynierów, 19 doktorów, merytoryczna opieka nad  5  habilitantami,  spośród  których  4  osoby  zostały  profesorami w SGGW.  Za  swój  wkład w  rozwój  dydaktyki  i  nauki  został  uhono- rowany Złotą Odznaką Honorową „Za Zasługi dla SGGW”, wieloma nagrodami  JM  Rektora  SGGW  oraz  Ministra  Nauki  i Szkolnictwa Wyższego. Był ponadto członkiem Komitetu Honorowego Rozbudowy Obiektów Naukowo-Dydaktycznych SGGW w Ursynowie.

Ogromna wiedza Profesora i Jego nietuzinkowa, charyzmatyczna osobowość przyczyniły się nie tylko do rozwoju i wysokiej pozycji Wydziału  w  Polsce  oraz  Europie,  ale  również  do  niepodważalnego uznania Jego autorytetu w nauce o żywieniu człowieka w skali mię- dzynarodowej.  Świadectwem  tego  jest  wielokrotne  zapraszanie  Go jako  profesora  wizytującego  do  krajów  europejskich,  pozaeuropej- skich  (USA,  Kanada,  Japonia)  i  rozwijających  się  (Kuba,  Meksyk, Gwatemala, Chiny, Malezja, Korea Południowa, Egipt). Dzięki Jego doświadczeniu  i  bezpośredniemu  zaangażowaniu  powstały  szkoły kształcące  żywieniowców  nie  tylko  w  kraju,  ale  też  w  różnych rejonach  świata  (Indie,  Nigeria,  Ghana,  Pakistan,  Wybrzeże  Kości Słoniowej).  Był  także  współzałożycielem  Uniwersytetu  Narodów Zjednoczonych,   wiceprezydentem   Międzynarodowej   Unii   Nauk Żywieniowych, przewodniczącym Federacji Europejskich Towarzystw Żywieniowych oraz współorganizatorem i spikerem wielu międzynaro- dowych i krajowych kongresów, konferencji i sympozjów.

Za swoje wielkie zasługi w rozwoju nauki o żywieniu człowieka w kraju i na świecie Profesor Stanisław Berger został uhonorowany tytułem  doktora  honoris  causa  SGGW,  Fellow  of  IUNS,  Fellow  of Royal  Society  of  Medicine  (UK),  Living  Legend  Award  IUNS, a Zespół   Szkół   Gastronomiczno-Hotelarskich   w   Warszawie   przy ul. Majdańskiej 30/36 nosi Jego imię.

Profesor był i jest członkiem licznych organizacji, stowarzyszeń, komitetów, rad nie tylko krajowych, ale i międzynarodowych (m.in. IUNS,  FENS,  EANS,  ILSI,  ICSU,  INAC).  Nie  sposób  wymienić wszystkie funkcje, jakie pełnił, ale wspomnieć należy fakt bycia prze- wodniczącym  Komitetu  Żywienia  Człowieka  PAN  oraz  Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych, którego był jednocześnie jednym z członków założycieli. ma też fascynujące osiągnięcia popularyza- torskie, m.in. jako inspirator i redaktor wydawanego przez studentów pisma  „Żywność,  Żywienie,  Zdrowie”,  współinicjator  akcji  „Mleko dla zdrowia” i „Mleko w szkole”.

Profesor Stanisław Berger jest niepodważalnym autorytetem nie tylko dla pracowników, ale przede wszystkim dla studentów, których zawsze  traktuje  podmiotowo  i  „po  ojcowsku”.  Mimo  przejścia  na emeryturę, aktywnie  uczestniczy  w  życiu  Wydziału,  przyczyniając się do dalszego umacniania jego pozycji i znaczenia dla rozwoju nauk żywieniowych w naszym kraju.

Czyny Twoje,  Profesorze,  zyskały  Ci  niekwestionowaną  sławę, doprowadzając  na  najwyższy  piedestał  w  nauce  o  żywieniu  czło- wieka,  stanowiąc  dla  nas  niedościgniony  wzór  oraz  skarbnicę  wie- dzy i mądrości. Oby gwiazda Twoja, Mistrzu, świeciła blaskiem jak najdłużej, czego my – Twoi uczniowie – życzymy z całego serca.

Anna Gronowska-Senger